Osmanlı Tarihi Kısa Özet Halinde

Bazi tarihçilere göre Osmanli Devletinin kurucusu Osman Bey’in babasi Ertugrul Gazi Onun babasi Gündüz Alp (Veya Süleyman Sah) Onun babasi Kaya Alp Onun babasi Gündüz Alp’tir. Bu soylu aile Oguz Türklerinin 24 boyunun en soylusu olan Kayi asiretinin reisi olarak bulunuyordu. Osman Bey’in babasi Ertugrul Gazi Selçuklu Sultani Sultan Alâaddin tarafindan Bizans sinirina bir uç beyi olarak tayin edilmisti. Ertugrul Gazi’ye yurt olarak verilen yer bugünkü Bursa Kütahya ve Bilecik vilâyetlerinin sinirlarinin birlestigi yerdir. Sonradan Sögüt kasabasi Bizans’tan alinarak merkez yapilmistir. Selçuklu Devletinde Uç Beyliklerinin vazifesi devletin sinirini korumak ve Hiristiyanlara karsi cihat etmekti.Ertugrul Bey 1281 senesinde vefat etti. Yerine çok üstün kabiliyetlerinden dolayi ailenin en küçük oglu olmasina ragmen ittifakla Osman Bey seçildi ve Uç Beyi oldu.Osman Bey üstün siyaset ve savas kabiliyeti ile komsulari bulunan Bizans tekfurlari ile zaman zaman dostluk kurdu bazan da savasti. Kisa zamanda Bizans’tan hüyük topraklar elde etti.Bursa ve Iznik fetholundu. Yarhisar ve Karacahisar tekfurlari ile birlik kurdu. Bunun üzerine Osman Bey Iznik üstüne yürüdü. 1288 de Karacahisar’i ele geçirdi. Kalenin kilisesi camiye çevrilerek Osman Bey adina hutbe okundu ve kadi tayini yapildi. Osman Bey Bilecik ve Yarhisar kalelerini aldi. (1299) Yarhisar tekfurunun kizi Nilüfer’le oglu Orhan Bey’i evlendirdi. Birinci Murad ile Süleyman Pasa bu evlilikten dünyaya geldiler Osman Bey 1299′da bagimsizligini ilân etti. Gazilere timarlar verdi. Kalelere subasi dizdar ve kadi tayin etti.1301′de Yenisehir ile Yundhisar’i aldi ve Yenisehir’i merkez yapti.Bundan sonra Yenisehir çevresindeki köy ve kasabalari alan Osman Bey 1303′de Iznik’i kusatti. Bursa tekfurunun topladigi birligi dagitti.Sonra da bu Sehri aldi. (1326) Osman Bey Bursa’nin fethinden sonra ayni senede vefat etti.Osman Bey’den sonra yerine oglu Orhan Bey geçti. Orhan Bey de fetihlere devam etti. Bizanslilardan Iznik ve Izmit’i aldi. Iznik kusatmasi sirasinda kalenin yardimina gelen Bizans ordusu yenildi ve Karesi Beyligi Osmanlilarin eline geçti. Bizans Imparatoru olmak isteyen Kantakuzenos’a yardim gönderildi. Sonra sirasiyle Çimbi Kalesi Gelibolu Bolayir Malkara Çorlu ve Tekirdag ele geçirildi. Ankara ahilerden alindi.Osmanli Devletinde para ilk defa bu devirde basildi.Orhan Gazi 1362′de ölünce yerine oglu I. Murad geçti. Ankara ahileri’ Sehire hâkim oldular. I. Murad hemen Ankara üzerine yürüdü ve sehri geri aldi. (1363) Sonra Çorlu ve Lüleburgaz’i ele geçirdi. Kumandanlarindan Evranos Bey ve Haci Ilbeyi de Malkara Kesan Ipsala Dedeagaç ve Dimatoka’yi Osmanli topraklarina kattilar. Lala Sahin Pasa da Edirne’yi aldi. Filibe ve Gümülcine de Osmanlilarin eline geçti. Bunun üzerine Haçlilar Edirne’ye yürüdüler. Fakat Haci Ilbeyi Haçlilari perisan etti.Sonra Kizilagaç Yanbolu Ihtiman Samokov Aydos Karnabat Sozapol ve Hayrabolu alindi. Bulgar Krali Osmanli himayesine girdi. Kizkardesi Prenses Marya’yi I. Murad’a verdi.Çirmen’de Sirplar yenilgiye ugratilinca (1371) Sirp despotu Osmanlilara baglandi ve yilda 50 okka gümüsle savaslarda yardimci asker vermeyi kabul etti. (1381) I. Murad sonra Bursa’ya döndü. Oglu Bayezid’iSüleyman Sah’in kiziyla evlendirdi. Kütahya Tavsanli Simav ve Emet gelinin çeyizi olarak Osmanlilara verildi. Aksehir Yalvaç Yenisehir Karaagaç ve Egridir Hamidoglu Hüseyin Bey’den satin alindi. 1385′de Timurtas Pasa Istip Manastir ve Ohri’yi ele geçirdi. Bulgaristan’da Sofya ve Nis Osmanli hakimiyetine geçti. Sirp Krali ve Bosna Krali Hirvat ve Arnavut Prensleri Osmanlilara karsi birlesti ve 30.000 kisilik bir kuvvetle Timurtas Pasa’yi Plosnik’te yendiler.Bundan yararlanmak isteyen Avrupa’lilar Haçli Birligi kurdular.I. Murad daha Haçlilar birlesmeden Ali Pasa ile Bulgar Kralini ve Dobruca Prensinin kuvvetlerini yenerek onlarin Haçlilarla birlesmesini önledi. (1388) Sonra I. Murad Rumeli’ye geçti ve iki ordu Kosova’da karsilasti. Haçlilar yenildi. Savastan sonra I. Murad bir Sirpli tarafindan sehid edildi. (1389) Yerine oglu Bayezid geçti.I. Murad’in ölümünden faydalanmak isteyen Anadolu’da Aydinogullari Saruhanogullari Germiyanogullari Menteseogullari Hamidogullari Beylikleri Osmanlilara savas açtilar. 1389′da Yildirim Bayezidonlarin Anadolu’daki hâkimiyetlerine son verdi. Bir sene sonra da Karamanlilar’la Beysehir’i Osmanlilara birakmak sartiyle baris yapildi. Yildirim Bayezid 1396′da Istanbul’u kusatti. Bu kusatma yeni bir Haçli seferine sebep oldu. Nigbolu’da savas Haçlilarin yenilgisiyle sonuçlandi.Sonra Istanbul kusatmasina devam edildi. Anadolu Hisari yapildi. Istanbul kusatmasm vezir Ali Pasa’ya birakan Yildirim Anadolu’ya geçerekKonya’yi Osmanli topraklarina katti. Kadi Burhaneddin’in ülkesi ve Malatya ele geçirildi.Yildirirn Bayezid Anadolu’da bulundugu sirada “Boucicant” kumandasinda bir donanma Istanbul’a yardima geldi. Istanbul’u Türklerin kusatmasindan kurtardi ve sehir yakinindaki kaleleri geri aldi. Yildirim Bayezid buna çok üzüldü. 1400′de Istanbul’u yeniden kusatti. Bu defa da Timur’un Anadolu’ya girmesi kusatmayi kaldirmasina sebep oldu. Anadolu’ya giren Timur Sivas’i alarak yagmaladi. Oradan Dogu Anadolu ve Suriye’ye döndü. Yildirim ordusunu topladi ve 1402′de Timur ile Ankara’da karsilasti. Savas Bayezid’in yenilmesi ve esir olmasi ile sonuçlandi. 1403′de Yildirim Bayezid öldü. Onun ölümünden sonra ogullarindan Süleyman Rumeli’de Isa Çelebi Balikesir’de. Mehmed Çelebi Amasya’da ve Musa Çelebi Bursa’da padisahlik ilân ettiler. Sonunda Çelebi Mehmed tek hâkim durumuna girdi. Fakat 1421′de vefati üzerine yerine oglu Il. Murad geçti. Kardesi Mustafa’nin isyanini bastirdi. Bizans’i kusatti. Venediklilerle savasti. Egriboz’a ve Mora’ya akinlar yapildi. 1430′da Selânik Venediklilerden alindi. Eflak ve Sirbistan yeniden Osmanli Devletine baglandi. (1437) Hamidili Tasili Konya Beysehir alindi. Il Murad tahti oglu Mehmed’e birakti. Bu ise Haçlilarin yeni saldirilarina sebep oldu. Il. Murad Osmanli ordusunun bayna tekrar geçerek Haçlilari Varna’da yendi ve yeniden padisah oldu. 1448′de bir Haçli ordusunu da Kosova’da yendi. Il Murad buradan Arnavutluk’a bir sefer yapti. Akçahisar kusatildi fakat alinamadi.1451′de Il. Murad ölünce yerine oglu Mehmed padisah oldu. Il. Mehmed Rumelihisarn yaptirorak Istanbul’u kusatti. 53 gün süren bir kusatmadan sonra sehri fethetti. (29 Mayis 1453) Sirbistan ve Mora ele geçirildi. Ege’de Limni Tosoz Midilli Imroz ve Egriboz Osmanlilarin eline geçti. Fatih Sultan Mehmed sonra 1461′de Trabzon Rum Imparatorlugu’na son verdi. Kirim’daki Ceneviz Kolonileri ele geçirildi. Kirim Osmanli Devletine baglandi. 1473′de Akkoyunlular’a karsi sefere çikildi. Fatih Sultan Mehmed Otlukbeli’nde Akkoyunlu hükümdari Uzun Hasan’i kesin olarak yendi. Firat Nehrine kadar bütün Anadolu Osmanlilarin eline geçti. 1474′de Karaman Beyligi’ne son verildi. 1480′de Gedik Ahmed Pasa Italya’nin fethi için çikti. Otranto Kalesi’ni ele geçirdi. Fatih’in ölümü üzerine Italya’nin fethi mümkün olmadi. Fatih 1481′de Misir seferine çikti. Fakat Gebze’de öldü. Yerine oglu Bayezid geçti. Cem Sultan Bayezid ile mücadele etti. Gem Sultan Rodos sövalyelerine oradan da Papa’ya sigindi.Napoli’de 1595′de öldü. Cem Avrupa’da bulundugu sirada Bayezid önemli seferlere girismekten çekindi. Bayezid zamaninda Hersek ve Bogdan Osmanli hâkimiyetine girdi.Memlüklar’la Çukurova’da 1485′de baslayan savaslar alti sene sürdü. Savaslar Tunus hükümdarinin araciligi ile sona erdi. Çukurova’da Osmanlilarin eline geçirdigi yerler Mekke ve Medine vakfi oldugundanMisirlilara geri verildi. Mora’da Inebahti Modon Koron ile Adriya kiyilarindaki Draç Limani ele geçirildi. Sah Ismail sii mezhebiyle iliskisi dolayisiyle Sah Kulu isminde bir kimse vasitasiyla Anadolu’da isyan kartti. Asiler Hadim Ali Pasa kumandasindaki orduya yenildiler. Bayezid’in son zamanlarinda ogullari arasinda saltanat mücadelesi basladi.Yeniçeriler kahramanligina ve cesaretine hayran olduklari Yavuz Selim’in tarafm tuttular. 1512′de Bayezid tahti Selim’e birakmak zorunda kaldi.Yavuz Anadolu’da büyük bir nüfuz sahibi olan sii’lere karsi harekete geçti. Devlete isyan eden 40.000 kisiyi öldürttü. Sonra da Sah Ismail’e savas açti. Çaldiran’da yapilan savasta Sah Ismail yenildi. Dogu Anadolu Osmanlilarin eline geçti. Sonra Dulkadirogullari’mn ülkesi ile Maras ve Elbistan fethedildi. Memlüklar önce Merci Dabik’da (1516)sonra da Ridaniye’de (1517) yenildiler. Suriye Misir ve Hicaz Osmanli idaresine geçti. Yavuz Sultan Selim yeni sefer için Edirne’ye giderken Çorlu’da öldü. (1520) Yerine oglu Süleyman hükümdar oldu.Misir’da “Canberdi lsyani” bastirildi. Belgrad ve Rodos Osmanli topraklarina katildi. lohac;’ta yapilan savasta Macar ordusu yenildi. Macaristan Osmanli Devleti’ne bagli bir krallik haline getirildi. 1529′da Viyana kusatildi. Fakat sehir alinamadi. Osmanli ordusunun çekilmesinden sonra Avusturya’lilarin Budin’i tekrar almaya tesebbüs etmeleri üzerine Kanuni 1532′de Alman Seferine çikti. Avusturya topraklari yagmalandi. Avusturya’lilar ile 1533′te baris yapildi. Sadrazam Ibrahim Pasa Iran’a gönderildi. Sonra kendisi de hareket etti.Tebriz ve Bagdat alindi. Bundan sonra Akdeniz seferleri basladi. Venedik’e savas açildi. Kanuni karadan Barbaros Hayreddin ise denizden hareket etti. 1537′de Korfu Adasi kusatildi fakat alinamadan geri dönüldü. Bir yil sonra da Barbaros Preveze’de Hiristiyan donanmasini yenerek Osmanli Imparatorlugu’nun Akdeniz hâkimiyetini sagladi. Bu sirada Misir Valisi Hadim Süleyman Pasa Hint Okyanusu’nda Portekizlilerle savasti. 1540 yilinda Macaristan bir Türk eyaleti haline getirildi. 1543′te Barbaros Hayreddin Pasa Fransa Krali I. François’e yardim etmekle görevlendirildi. Barbaros Osmanli donanmasina katilan Fransiz donanmasiyla birlikte Nis’i bombardiman etti. Bu arada Kanuni de Estergon Kalesi’ni aldi. Ertesi sene de Iran üzerine hareket edildi. Sah Tahmasp padisahin karsisina çikmaya cesaret edemedigi için birçok kale alindi.1552′de Sah Tahmasp yeniden saldirdi. Osmanli ordusu Nahçivan’a kadar ilerledi. Sonra geri dönüldü. Sâhin elçisi gelerek baris yapilmasini istedi. Azerbeycan Dogu Anadolu Irak Osmanlilarda kaldi. Kanuni 1566′da Zigetvar Kalesi’ni almak üzere yola çikti. Kusatma devam ettigi sirada öldü. Ölümünden kisa bir süre sonra da kale alindi. Yerine oglu Selim geçti. Selim zamaninda Kibris ele geçirildi. (1570) Osmanli donanmasinin büyük bir kismi Inebahti’da Haçlilar tarafindan yok edildi. Il.Selim 1574 yilinda vefat edince yerine oglu Ill. Murad geçti. Sokullu Mehmed Pasa sadrazamlikta birakildi. Iran’la 12 yil süren savaslar Osmanlilarin üstünlügü ile sonuçlandi. 1590′da Istanbul Anlasmasi yapildi.Tebriz Karabag Gence Kars Tiflis sehrizor Nihavend Luristan Osmanli hâkimiyetine geçti.Osmanli - Avusturya savaslari yeniden basladi ve Osmanli Devleti’ne bagli olan Erdel Kraliyla Eflak ve: Bogdan Voyvodalari da Avusturya Imparatoru Rudolf ile birleserek Osmanli Devleti’ne isyan ettiler. Bu savaslar sirasinda Ill. Murad öldü. Yerine oglu Mehmed geçti. (1595)1596′da Egri Kalesi alindi. Hâçova’da Avusturya ordusu yenildi. Bundan sonra Kanije Kalesi alindi. 1601′de Avusturya’lilarin kaleyi geri almak için giristikleri saldirilar Tiryâki Hasan Pasa’nin basarili savunmasi karsisinda bir sonuç vermedi. Sonra Estergon Kalesi alindi. Erdel Eflâk ve Bogdan tekrar Osmanlilara baglandi. 1606′da Avusturya ile Zitvatorak Anlasmasi yapildi. Egri Kanije Oyvar Osmanlilara geçti.Avusturya savasi devam ederken Ill. Mehmed öldü. Yerine
oglu I.Ahmed geçti. 1603′te Osmanlilar Avusturya savaslari ile ugrasirken Iran Sahi Osmanli topraklarina saldirdi. Iran savaslarinin bu ikinci safha” sina da Istanbul’da yapilan bir antlasmayla son verildi. Iran’lilar her yil Osmanlilara iki yüz yük ipek vermeyi kabul ettiler. Sah Abbas 200 yük ipegi vermeyince Iran’a tekrar savas açildi. Bu defa bir basari elde edilemedi. 1618′de yapilan yeni bir antlasma ile savaslara son verildi. Bu arada Anadolu’da Celâli Isyânlari basladi. Devleti Aliyye zayiflamaya yüz tuttu. Askeri basarilar azaldi. Karayamci Deli Hasan Tavil AhmedKalenderoglu Canbuladoglu gibi Celâli reisleri senelerce merkez idâresine ve kapikulu askerlerine karsi savastilar. Bu isyanlar Kuyucu Murad pasa zamaninda bastirildi. I. Ahmed’den sonra tahta geçen I. Mustafahâstaydi. Bu yüzden tahttan indirildi.

Yerine Il. Osman pâdisah oldu.Il: Osman zamaninda Lehistan kazaklarinin Osmânli topraklarina saldirmalari yüzünden meydana gelen savasa Il. Osman da katildi. Il. Osman bu savasta yeniçerilerin disiplinsizligini gördü ve onlari ortadan kaldirmaya yeni bir askeri teskilât kurmaya karar verdi. Yeniçeriler isyan ettiler. 1622′de Il. Osman tahttan indirildi ve öldürüldü. Yerine ikinci defa I. Mustafa getirildi. I. Mustafa kisa bir süre sonra tahttan indirilerek yerine IV. Murad padisah oldu. Iran’la savas yeniden basladi. 1624′de Bagdat Iran’lilar tarafindan ele geçirildi. Anadolu’da Abaza Mehmed Pasa Isyani Istanbul’da ise Kapikulu Ocaklari’nin isyani çikti. IV. Murad siki bir disiplin kurdu ve kanli temizlik hareketleriyle asayisi yeniden sagladi. Devlet nizamina bir çekidüzen verdikten sonra birinci Iran seferine Cikti. Revan’i Iran’lilardan geri aldi. Ikinci Iran seferinde de Bagdat’i ele geçirdi. IV. Murad 1640′da ölünce yerine kardesi Ibrahim geçti.1645′de baslayan Girit Savasinda Hanya Kalesi alinmakla birlikte adanin büyük bir kismi Venediklilerde kaldi. Venedikliler donanmalariyla Osmanli kiyilarina saldirdilar. Bu arada Sultan Ibrahim tahttan indirildiyerine oglu IV. Mehmed geçti. Istanbul’da kapikulu ocaklari Anadolu’da Celâli isyanlari ve Girit’te toprak kayiplari devam .etti. 1656′da Köprülü Mehmed Pasa. sadrâzâm oldu. Köprülü Mehmed Pasa IV. Murad devrindeki gibi Osmanli Devletine eski kudretini kazandirdi. Istanbul’daki âsiler temizlendi. Venedikliler üstüne yüründü. Venedik donanmasi yenilerek adalar geri alindi. Sonra Osmanli Devletine isyan etmis olan Erdel Krali üstüne bir sefer yapildi. Yanova Kalesi ve daha bazi kaleler alindi. Abaza Hasan Pasa isyani bastirildi. 1661′de Köprülü Mehmed Pasa’nin ölümünden sonra yerine oglu Fazil Ahmed Pasa sadrâzâm oldu. Avusturya’ya savas açildi ve Köprülü Fazil Ahmed Pasa “Serdâr-i Ekrem”tâyin edildi. Uyvar ele geçirildi. 1664′de Zerinvar Kalesi alindi. Fazil Ahmed Pasa sonra Girit’e hareket etti. Kandiye Kalesi ele geçirildi ( 1669).Bazi küçük kaleler Venediklilerde kalmak sartiyle Girit Adasi Osmanli Devletine geçti. Kazaklara saldiran Lehistan’a karsi bir sefer yapildi.Kamaniçe Kalesi ele geçirildi. Fazil Ahmed Pasa 1676′da öldü ve yerine Kara Mustafa Pasa sadrâzâm oldu. Ruslarin eline geçmis olan Çehrin Kalesi geri alindi.1683′de Avusturyâ’ya savas açildi. Viyana ikinci defa kusatildi. Kirim Haninin ihâneti yüzünden Viyana’nin yardimina gelen Lehistan Krali Osmanli ordusunu yendi. Avusturya Venedik ve Lehistan Osmanli Devletine karsi birlesti. Daha sonra bu ittifaka Rusya da katildi. Osmanli Devleti yenildi. 1699′da imzalanan Karlofça Antlasmasiyla Tamyvar disinda kalan bütün Macaristan Avusturya’ya Mora Venedik’e Podolya ve Kamaniçe Lehistan’a Azak Kalesi de lstanbul Anlasmasiyle Rusya’ya biraki1di. (1700)Düzen yeniden bozuldu. Istanbul’da ve Anadolu’da birçok isyan çikti. IV. Mehmed tahttan indirildi. Karlofça ve Istanbul Antlasmalariyla ugranilan kayiplarin giderilmesi için tesebbüse geçildi. Isveç Krali’nin Osmanli topraklarina siginmasi ve yardim istemesi sebebiyle 1710′da Osmanli Devleti Rusya’ya savas açti. Sadrazam Baltaci Mehmed Pasa mandasindaki Osmanli Ordusu Prut’ta Rus Ordusunu yendi. Savastan sonra yapilan Prut Antlasmasiyle (1711) Istanbul Antlasmasi uyarinca Ruslara verilmis olan yerler geri alindi. Sonra Venedik’e savas açildi.(1714) Karlofça Antlasmasiyla Venedik’e geçmis olan Mora ve öteki ada1ar geri alindi.1716′da Avusturya ile savas basladi ve büyük kayiplar verildi. Avusturya’lilar Tamyvar’i ve Belgrad’i ele geçirdiler. 1718′de Pasarofça Antlasmasiyle savaslara son verildi. Sonra Lâle Devri basladi. (1718 - 1730)Matbaa da bu devirde açildi. 1723′de baslayan Iran savaslarinda Kafkasya ve Irak’a sinir olan Iran topraklarinda önem!i yerler Osmanli ordusunca ele geçirildi. Savasa 1727′de Hemedan Antlasmasiyle son verildi. Il. Sah Tahmasp tahta geçince Osmanlilara geçen Hemedan ve Tebriz’i geri aldi. Istanbul’da Patrona Isyani çikti. Ibrahim Pasa öldürüldü. Ill. Ahmed tahttan indirildi. Yeni padisah I. Mahmud zamaninda da savaslara devam edildi. Bu sirada Ruslar Azak kalesini aldilar ve Kirim’i isti1â ettiler. Kirim Sehirlerinden Bahçesaray Akmescid Gözleve Ruslar tarafindan tahrip edildi. Avusturya da Osmanli Devletine karsi savas açti. Osmanli kuvvetleri bu savaslar sirasinda özellikle Avusturya cephesinde düsmana basariyla karsi koydu. 1739′da Belgrad Antasmasiyla Belgrad ve Semendire tekrar Osmanlilara geçti. Avusturya ile baris yapilmasindan sonra Rusya da baris istedi. Antlasmaya göre; Azak Kalesi yikildi ve her iki devletin tasarrufundan çikti. Rusya’nin Karadeniz ve Azak Denizinde savas ve ticaret gemisi bulundurmayacagi kabuledildi. Fransa’ya büyük imtiyazlar verildi. Bu defa yine Iran gailesi çikti.Iran Sahi Sii’ligin de Kâbe’de dört sünni mezhep yaninda temsil edilmesi için özel bir yer istedi. Osmanli Devleti bu istegi kabul etmediginden lran ile yeniden savas basladi. (1742) bu savaslar Osmanli Devletinin kazanmasiyla sonuçlandi. 1768′de Rusya ile yeni bir savas basladi.Osmanli ordulari agir yenilgilere ugradi. Kirim Eflak Bogdan Ruslar tarafindan istilâ edildi. Mara Rumlari Osmanli Devleti aleyhine ayaklandi.Cesme’deki Osmanli donanmasi Rus donanmasi tarafindan yakildi. 1774′de bu savaslar Küçük Kaynarca Antlasmasi i1e son buldu. Bu antlasma geregince; Kirim Osmanli Devletinden ayriliyor Aksu irmagi iki devlet arasinda sinir oluyor Kafkasya’da bir kisim toprak Ruslara birakiliyordu. Bu senelerde yine Akka’da ve Arabistan’da isyanlar çikti.1783′de Ruslar Kirim’i tamamen aldilar. Bu arada Osmanli Devletinde askeri istilah1ara girisildi. Mühendishanei Bahri Hümayun açildi. 1787′de Kirim’in yeniden alinmasi için Rusya’ya savas açildi. Avusturya da hemen Rusya’ya yardima kostu. Osmanli ordulari iki cephede savasmak zorunda kaldi. Avusturya’ya karsi basarili sonuçlar alindi. Fakat Rusya karsisinda savaslar basarisizlikla sonuçlandi. Fransiz devrimi ve Osman1i Prusya Ant1asmasi Avusturya’yi savasi durdurmak zorunda birakti. Avusturya ile Zistovi Antlasmasi imzalandi.Antlasma geregince Avusturya Osmanlilardan aldigi topraklari geri verdi. 1792′de Osmanli Rus savasi Yas Antlasmasi ile sona erdi. Özi Rusya’ya birakildi. Rusya da savaslar sirasinda isgal etmis oldugu kale ve sehirleri geri verdi.Osmanli Devleti Kirim’i alma isteginden vazgeçti.Bu savaslar devam ederken Osmanli tahtina Ill. Selim geçti. Selim sehzadeliginde ve padisahligi dönemindeki iki büyük savasta Osmanli ordularinin Avrupa devletlerinin ordularina göre geri kaldigini gördü. Yeniçeri Ocagindan ayri “Nizam-i Cedid” adinda yeni bir ordu kurdu. Yeniçeri Ocagi Topçu ocagi Humbaraci ocagi ve Timarli Sipahiler ile donanma yeniden düzenlendi. Londra Paris Viyana Berlin gibi Avrupa’nin büyük baskentlerinde devamli elçilikler kuruldu. 1789′da Misir Fransa’nin saldirisina ugradi. Misir kolaylikla Fransizlar tarafindan isgal edildi. Bu isgal karsisinda Osmanli Devleti önce Rusya sonra da Ingiltere ile Fransa’ya karsi anlasti. Fransizlar tarafindan isgal edilmis olan adalar geri alindi.1799′da Napolyon Suriye’yi almak için Akka Kalesini kusatti. Fakat yenilerek Misir’a geri çekildi. Bundan sonra da Osmanli Ingiliz kuvvetlerine karsi koyamadi ve Misir’i bosaltti. 1806′da Ruslar Eflak - Bogdan’a saldirdilar. Ingiltere Osmanli Devletini Rusya ile barisa zorlamak için donanmasi Çanakkale Bogazindan geçirerek Istanbul önlerine gönderdi.Fakat bu tehdit bir sonuç vermedi. Ingiliz donanmasi geri çekilmek zorunda kaldi. Ingilizler Misir’a çikarma yapti. Rus donanmasi da Bozca ada’yi ele geçirdi. Bu sirada Istanbul’da Kabakçi Isyani çikti. Ill. Selim tahttan indirildi ve öldürüldü. Yerine IV. Mustafa geçti. Fakat Alemdar Mustafa IV. Mustafa’yi tahttan indirerek yerine Il. Mahmud’u geçirdi.Kendisi de sadrazam oldu. Yeni bir ordu kuruldu ve adina “Sekban-i Cedid” denildi. Yeniçeriler Babiâli’yi basarak Alemdar Mustafa’yi öldürdüler. (1808) Âsiler bu arada Il. Mahmud’u tahttan indirerek yerine IV. Mustafa’yi padisah yapmak istediler. Fakat Il. Mahmud kardesi IV. Mustafa’yi öldürttü. Sekban-i Cedid de kaldirildi. Bu sirada Osmanli Rus savasi devam ediyordu. Rusçuk Yergögü ve Nigbolu’yu alan Ruslar Lofça’ya girdiler. Savasa 1812′de Bükres Antlasmasi ile son verildi. Prut irmagi iki devlet arasinda sinir kabul edildi. Anadolu siniri da degismedi. Eflak Bogdan Osmanli Devletine geri verildi. Mora Rumlari ayaklandi. Bütün Mora âsilerin eline geçti. Mora ve Girit valilikleri Mehmed Ali Pasa’ya verildi. Mora’da. âsilerin eline geçmis olan sehir ve kasabalar geri alindi.Buna Ingiltere Rusya ve Fransa tepki gösterdi. 1827′de bu üç devlet Navarin’de Osmanli - Misir donanmasini yakti. Rusya da savas ilân etti.Ruslar Eflak ve Bogdan’i aldi. Kalas Ibrail Isakçi Tolçi Maçin ve Silistre Kalelerini ele geçirdiler ve Edirne’ye kadar ilerlediler. Dogu Anadolu’da da Erzurum’a kadar geldiler. 1829′da Edirne Antlasmasi yapildi.Dogu Anadolu’da Anapa Poti Ahiska Ruslara birakildi. Rumeli’nde isgal edilen yerler Osmanlilara geri verildi. 1830′da Osmanli Devleti bagimsiz bir Yunan Devleti’nin kurulmasini da kabul etti. Cezayir Fransa tarafindan isgal edildi. Misir Valisi Mehmed Ali Pasa da isyan etti. Misir ordusu Kütahya’ya kadar ilerledi. Mehmed Ali Pasa’ya karsi Il. Mahmud Rusya’dan yardim istedi. 1833′de Kütahya barisi yapildi. Buna göre : Suriye Valiligi Mehmed Ali Pasa’ya Adana Valiligi de Ibrahim Pasa ya verildi. 1839′da Misir’la yeniden savas basladi. Nizip’te Osmanli ordusu yenildi. Bu arada Il. Mahmud öldü. Yerine oglu Abdülmecid geçti.Avrupa devletleri Mehmed Ali Pasa’ya çok baski yaptilar. Suriye Valiligini terkettirdiler. Bogazlar 1841′de bütün savas gemilerine kapatildi. 1839′da Tanzimat Fermani ilân edildi ve bu ferman birçok yenilikler getirdi. Böylece Osmanli Imparatorlugu’nda Tanzimat Devri basladi.Bu arada Lübnan meselesi ortaya çikti. 1846′da Lübnan Fransa’nin müdahalesiyle iki kaymakamli hale geldi. Yine bu siralarda Eflak ve Bogdan’da ihtilâller çikti. Osmanli Devleti bu hareketleri Rusya’nin yardimiyla bastirdi. Avusturya’ya isyan ederek Osmanli Devletine siginan Macar mülteciler Avusturya ve Rusya’nin bütün baskilarina ragmen onlara teslim edilmedi. 1853′de Kirim Savasi basladi. Osmanli Devleti Tuna boyunda tek basina Kirim’da ise Fransa ve Ingiltere ile birleserek Rusya’ya karsi savasti. 1856′da Paris Antlasmasiyla savas sona erdi.1860′da Fransa Lübnan ve Suriye’ye birlikler gönderdi. Lübnan için yeni bir nizamname hazirlandi. Bu sirada Abdülmecid öldü ve yerine Abdülaziz geçti Onun tahta geçmesinden sonra Balkanlarda yeni karisikliklar oldu. Osmanli Devleti Balkanlarin isteklerini kabuI etmedi ve isyan bastirildi. Isyanin bastirilmasindan sonra Girit’te ayaklanma oldu.1868′de bir fermanla Girit’in yeni düzeni ilân edildi.1876′da Abdülaziz tahttan indirilerek yerine V. Murad geçirildi. V.Muradin akli dengesi bozuktu. 90 gün sonra onun da yerine Il. Abdülhamid geçirildi. Sirbistan Osmanli Devletine karsi savas ilân etti. Sonra Karadag da Sirbistan’a katildi. Osmanli ordulari Abdülkerim Nadir Pasa ve Muhtar Pasa kumandasinda Sirbistan ve Karadag ordularini yendiler. Sirp ordusu Cernayev’in tesvikiyle Prens Milan’i Kral iIan edereksavasa yeniden basladi. Osmanli ordusu Sirplari tekrar yendi. Osmanli Devleti Rusya’nin istegi üzerine savaslari durdurdu. 23 Aralik 1876′da Istanbul’da konferans basladi. Ayni gün Osmanli Devleti I. Mesrutiyeti ilân etti. Konferans bir karar alinamadan dagildi. Sonra 1877 - 1878 Osmanli Rus savasi çikti. Savaslar Balkanlarda ve Anadolu cephesinde yapildi. Ruslar Ayastefanos ve Erzurum’a kadar ilerlediler. Önce Ayastefanos sonra da Berlin Antlasmalari imzalandi. Abdülhamid Han Meclis-i Mebusan’i dagitarak idareyi eline aldi. Berlin Kongresi baslamadan önce de Ingiltere Kibris’i isgal etti. Avusturya Bosna - Hersek’i. Fransa Tunus’u Ingiltere de Misir’i aldi. Dogu Rumeli eyaleti de Bulgaristan’a baglandi. (1885)Albay Bassos kumandasinda 10.000 YunanliGirit’e çikti. Girit müslümanlari öldürülmeye baslandi. 1891′de Albay Bassos adayi Yunan Krali adina ele geçirdigini ilân etti. Yunanistan Rumeli sinirinda Osmanli sinirina saldirdi. Bu saldirilar karsisinda Osmanli Devleti Yunanistan’a savas açti.Edhem Pasa kumandasindaki Osmanli ordulari birçok savasta Yunan ordularini yendi. Yunanistan baris istemek zorunda kaldi ve 1897′de Tanbul Barisi imzalandi. Bir müddet sonra Girit de Osmanli Devletinden ayrilmis oldu. Makedonya’da 1902′de ihtilâl .çikti. Il. Abdülhamid HanHüseyin Hilmi Pasa’yi Selânik Manastir ve Kosova müfettisi tayin etti.1908′de Mesrutiyet yeniden ilân edildi. Çok geçmeden de Il. Abdülhamid Han tahttan indirildi. Bu ise Osmanli Imparatorlugu’nun yikilmasi için atilan son adim oldu. Italya Trablusgarp’a saldirdi. Oniki ada Italyan donanmasi tarafindan isgal edildi. Trablusgarp ve oniki ada Italya’ya birakildi. Osmanli ordulari dört Balkan devleti karsisinda yenilgiye ugradi. Balkan devletleri Çatalca’ya kadar geldiler. 30 Mayis 1913′de Londra’da imzalanan antlasmaya göre; Midye - Enez hatti Osmanli Devletinin siniri oldu. Edirne Bulgaristan’da kaldi. Girit de elden çikti. Bir müddet sonra Osmanl! Devleti Kirklareli ve Edirne’yi geri aldi. Balkan savaslarindan sonra Birinci Dünya Savasi çikti. Osmanli Devleti Almanya’nin yaninda Fransa Ingiltere ve Rusya’ya kary savasa girdi. (11 Kasim 1914) Savas 4 yil sürdü. Anadolu’da Ruslara Irak Suriye Filistin ve M!sir’da Ingilizler’e kary savayldi. Almanya Avusturya ve Bulgaristan ile birlikte Osmanli Devleti de Ingiltere - Fransa karsisinda yenik düstü. 30 Ekim 1918′de Mondros Mütarekesi imzalanarak savaslara son verildi. Bu sirada V. Mehmed Resad ölmüs ve yerine IV. Mehmed Vahidüddin padisah olmustu. Mütarekeden sonra Ittihat ve Terakki ileri gelenleri memleketi terk ettiler. Itilâf devletleri Istanbul’a girdi. Kars Ermeniler Ardahan Gürcüler Antalya Italyanlar Izmir Yunanlilar UrfaAntep Maras ve Adana Fransizlar tarafindan isgal edildi.Bu arada Anadolu da yeni bir- idare olusturuldu. 23 Nisan 1920′de Büyük Millet Meclisi toplandi. Elde kalan topraklarin müdafaa ve korunmasi Meclis tarafindan deruhte edildi. 1908′de Abdülhamid Han’in tahttan indirilmesinden sonra devlet idaresinde hiç fonksiyonu kalmayar padisahlik 1 Kasim 1922′de kaldirildi. Osmanli Hanedaniin bütün fertleri için yurt disina çikarilma kanunu yapildi ve Osmanli ailesinin bütün fertleri Türkiye’yi terkettiler.Osmanlilarin saltanati bir tek sülaleden gelen tarihin en uzun ömürlü saltanati olmustur. Osmanli Devletinin kurucusu bulunan Osman Beyin idareyi ele aldigi tarih olan 1281 tarihinden saltanatin kaldirildigi tarih olan 1922 yilina kadar tam 641 sene saltanatlari devam etmistir. Osmanlilar ayrica Yavuz Sultan Selim’in 1516 yilinda halifelik ünvanini da almasindan 1924 yilinda halifeligin kaldirilmasina kadar 407 sene müslümanlarin halifesi sifatini da üzerlerinde tasimislardir. Fakat surasi bir gerçektir ki gerek halifelik ve gerekse saltanat Ikinci Abdülhamid’in tahttan indirilmesi ile tesirini tamamen yitirmis bir mefhum haline gelmisti.Bu durum göz önüne alinacak olunursa Osmanlilarin halifeligi 393 sene devam etmistir ve Ikinci Abdülhamid Hazretleri ile son bulmustur. Ikinci Abdülhamid Hazretleri Hazreti Ebü Bekir radiyallahu anh hazretlerinden itibaren 98. halife bugün son halife olarak bildigimiz Abdülmecid ise 101.halifedir.

kaç yüzyıllık imparatorluk ve sonunu hazırlayan olaylar